បើយោងតាមឯកសារប្រវត្តិពុទ្ធសាសនានៅប្រទេសកម្ពុជា របស់ព្រះភិក្ខុ វីរិយបណ្ឌិតោ ប៉ាង ខាត់ ត្រង់ទំព័រ៤៦ បានសរសេរថា នៅសម័យហ្វូណន ឬអាណាចក្រភ្នំ ក្នុងរាជ្យព្រះបាទកៅណ្ឌិន្យជ័យរវ្ម័ន ចន្លោះចុងគ.ស. ទី៥ និងដើមស.ត. ទី៦ មានព្រះសង្ឃពុទ្ធសាសនាពីរអង្គដែលបានរៀនសូត្រខ្ពង់ខ្ពស់ ចេះដឹងធម៌វិន័យ និងភាសាបរទេសផ្សេងៗ យ៉ាងស្ទាត់ជំនាញ មានភាសាបាលី សំស្រ្កឹត និងចិន ជាដើម។ លោកទាំងពីរអង្គនោះ មានព្រះនាមថា “សង្ឃវ្ម័ន ឬសង្ឃបាលោ” ហៅតាមសំនៀងចិនថា “សេង បោលោ” និង “មន្ទ្រត្ថេរ ឬមន្ទ្រសេនត្ថេរ” ហៅតាមសំនៀងចិនថា “ម៉ាន់ ទោលោសេន” ។
បើយោងតាមឯកសារគម្ពីរវិមុត្តិមគ្គ របស់ធម្មបណ្ឌិត ហេង មណីចិន្តា ត្រង់ទំព័រ៣ធំ បានលើកឡើងថា នៅក្នុងសម័យនោះ ប្រជារាស្រ្តធម្មតាមិនអាចមានលិទ្ធភាពរៀនសូត្រភាសាសំស្រ្កឹត ឬចំណេះដឹងពុទ្ធសាសនាដោយជ្រៅជ្រះទេ បើសិនជាមិនស្ថិតនៅក្នុងវណ្ណៈខ្ពស់ ឬជាប់ខ្សែស្រឡាយព្រះរាជវង្ស ទាំងដែលមានព្រះនាមល្បីល្បាញដោយមិនមានការបៀតបៀនពីបណ្តាពួកព្រហ្មណ៍ទាំងឡាយ។ ត្រង់ចំណុចនេះ លោកធម្មបណ្ឌិត ហេង មណីចិន្តា បានបញ្ជាក់ទៀតថា ព្រះចៅអធិរាជចិន ព្រះនាម វូ ទ្រង់ប្រាកដជាជ្រាបច្បាស់ពីភាពល្បីល្បាញនៃចំណេះដឹងផ្នែកពុទ្ធសាសនា និងភាសាបរទេសរបស់ព្រះសង្ឃហ្វូណន និងជាពិសេសទៅទៀត នគរហ្វូណនគឺប្រាកដជាមានទំនាក់ទំនងនយោបាយការទូតល្អជាមួយនឹងនគរចិន ទើបទ្រង់បានបញ្ជូនរាជទូតម្នាក់ មកកាន់នគរហ្វូណន ដើម្បីឲ្យទៅជួយប្រែគម្ពីរព្រះត្រៃបិដក នៅប្រទេសចិន។
បន្ទាប់ពីសង្ឃវ្ម័នបាននិមន្តទៅដល់ប្រទេសចិននាសម័យរាជវង្សលាង នៅឆ្នាំ ៥០៦ ព្រះចៅអធិរាជវូ ទ្រង់បានគោរពលើកតម្កើងទុកជាព្រះរាជគ្រូ និងទ្រង់បានប្រទានទីស្នាក់ការចំនួន៥កន្លែង សម្រាប់ព្រះអង្គបកប្រែគម្ពីរពុទ្ធសាសនាផ្សេងៗ ជាភាសាចិន។ ព្រះសង្ឃវ្ម័នត្ថេរ បានបំពេញការងារក្នុងការបកប្រែអស់រយៈពេល១៧ឆ្នាំ បើតាមឯកសាររបស់ធម្មបណ្ឌិត ហេង មណីចិន្តា (តាមអត្ថបទព្រះភិក្ខុប៉ាង ខាត់ថា១៦ឆ្នាំ)។ ស្នាដៃដែលព្រះអង្គបានបកប្រែមានចំនួន១១ប្រភេទ ឬ៤៨កណ្ឌ បើតាមភាសាចិន។ សមិទ្ធផលដែលកើតចេញពីការបកប្រែរបស់ព្រះអង្គ មានភាពច្បាស់លាស់ និងត្រឹមត្រូវល្អណាស់។ ក្នុងចំណោមគម្ពីរដែលព្រះអង្គបកប្រែ មានភាពល្បីល្បាញ និងលិចធ្លោជាងគេបំផុត នោះគឺ“គម្ពីរវិមុត្តិមគ្គ” (បានបកប្រែជាភាសាខ្មែរ ដោយធម្មបណ្ឌិត ហេង មនី ចិន្តា បោះពុម្ភនៅឆ្នាំ២០១០ រចនាដើមដោយព្រះឧបតិស្សត្ថេរ មានអាយុកាលចាស់ជាងគម្ពីរវិសុទ្ធិមគ្គរបស់ព្រះពុទ្ធឃោសាចារ្យ តែហាក់មានខ្លឹមសារស្រដៀងគ្នា)។
ព្រះសង្ឃវ្ម័នបានទទួលអនិច្ចធម្ម ក្នុងព្រះជន ៦៥ឆ្នាំ នៅគ.ស. ៥២៤ លើទឹកដីប្រទេសចិន ហើយព្រះមន្ទ្រសេនត្ថេរ បានបន្តបកប្រែគម្ពីរមួយចំនួនទៀត តែព្រះអង្គមិនសូវមានជំនាញភាសាចិនគ្រប់គ្រាន់ ដូច្នេះហើយស្នាដៃរបស់ព្រះអង្គទាំងប៉ុន្មានមិនសូវមានភាពល្បីល្បាញ និងទទួលការលើកតម្កើងដូចព្រះសង្ឃវ្ម័នត្ថេរឡើយ។ បើយោងតាមឯកសាររបស់ព្រះភិក្ខុប៉ាង ខាតដដែល ព្រះសង្ឃវ្ម័នត្ថេរ បានបូជាជីវិតចំពោះព្រះពុទ្ធសាសនានៅលើទឹកដីនៃប្រទេសចិនដោយមិនមានការរារែក ព្រោះព្រះអង្គមានព្រះទ័យដក់ជាប់ នៅក្នុងការផ្សព្វផ្សាយព្រះធម៌របស់ព្រះជិនស្រីដែលជាមាគ៌ាដ៏ប្រសើរនៃការរំដោះទុក្ខសត្វលោក នៅពេលដែលព្រះអង្គបានឮដំណឹងថាព្រះមហាក្សត្រខ្មែរនឹងបញ្ជូនព្រះអង្គទៅជួយបកប្រែគម្ពីរពុទ្ធសាសនានៅនគរចិន ព្រះអង្គបានយល់ព្រមនិមន្តទៅភ្លាម ដោយមិនគិតពីគ្រោះថ្នាក់ដល់ជីវិតនៅលើផ្លូវសមុទ្រឡើយ។
ព្រះនាមរបស់ព្រះសង្ឃវ្ម័នត្ថេរ និងមន្ទ្រសេនត្ថេរដែលជាបុព្វសមណៈខ្មែរ បានចារទុកនៅក្នុងគម្ពីរព្រះត្រៃបិដកចិន ទាំងទីស្នាក់ការបកប្រែរបស់ព្រះអង្គ ក៏ត្រូវបានថ្នាក់ដឹកនាំចិនថែរក្សាទុករហូតមកទល់នឹងសព្វថ្ងៃនេះ ។ នៅក្នុងអត្ថបទរបស់ព្រះភិក្ខុប៉ាង ខាត់ដដែល បានសេរសេរទៀតថា “កាលសម្តេចព្រះឧបយុវរាជសីហនុវ្ម័ន ស្តេចយាងទៅប្រទេសចិនក្នុងគ.ស. ១៩៥៦ អំឡុងសម័យសសង្គមរាស្រ្តនិយម កាលនោះអធិបតីសមាគមពុទ្ធសាសនាចិនបានយកសេចក្តីបកប្រែជាស្នាព្រះហស្ថនៃព្រះមហាថេរៈទាំងពីរអង្គ មកថ្វាយសម្តេចទុកជាសក្ខីភាពនៃមិត្តភាពខ្មែរ-ចិន ដែលមានអាយុកាលជាង១៥០០ឆ្នាំហើយ” ។
ជាការពិតណាស់ សង្ឃវ្ម័នត្ថេរ និងមន្ទ្រសេនត្ថេរ គឺជាបុព្វវីរសមណៈខ្មែរ ជាវីរបញ្ញវន្តគំរូ និងជាពហូសូតចេះចាំចំណាំនូវពុទ្ធវចនៈច្បាស់ប្រាកដ ក្នុងសម័យហ្វូណន ឬអាណាចក្រភ្នំ បានលើកមុខមាត់ជាតិ និងពុទ្ធសាសនាឲ្យរីកចម្រើនខ្ពង់ខ្ពស់។ អ្វីដែលអស្ចារ្យបំផុតនោះគឺ ធ្វើឲ្យជាតិសាសន៍ដទៃទទួលស្គាល់ មានប្រទេសចិនជាដើម តាមរយៈសមត្ថភាព និងចំណេះដឹងដ៏ជ្រៅជ្រះរបស់លោក ។ ដូច្នេះក្នុងនាមជាកុលបុត្រខ្មែរជំនាន់ក្រោយ ទាំងព្រះសង្ឃក្តីទាំងគ្រហស្ថក្តី គួរខិតខំរៀនសូត្រឲ្យបានខ្ពង់ខ្ពង់ ទើបធ្វើឲ្យជាតិយើងចម្រើនរុងរឿង ដូចមានសង្ឃវ្ម័នត្ថេរ និងមន្ទ្រសេនត្ថេរជាទឡ្ហីករណ៍ស្រាប់ ៕ លោកម្ចាស់ សឿន សុភា
